Op zaterdagochtend met je jas over je pyjama een croissantje halen bij de bakker op de hoek, zonder dat iemand naar je kijkt? Of juist even worden aangesproken door je oude benedenbuurvrouw, hoe je dag was? In de stad kan het allebei. Het is deze mix van mogelijkheden die stadsbewoners aanspreekt. Juist daarom kiezen ze voor de stad.

Software van de stad

In Den Haag en Rotterdam gaven groepen bewoners in tekeningen vorm aan hun ideale woonomgeving, en analyseerden de belangrijkste ingrediënten door elkaar verhalen te vertellen over hun buurt, en de mensen die daar wonen. De dynamiek tussen die mensen, de ‘software’ van de stad, is sterk bepalend voor de manier waarop stadsmensen hun woonomgeving beleven. De ‘hardware’, de gebouwen en openbare ruimte, is voor de stadsbewoner onderdeel van het geheel, maar de software is minstens zo belangrijk.

Reuring en rust

Stadsbewoners houden van de onbeperkte mogelijkheden die de stad te bieden heeft, maar zoeken ook naar rust als tegenhanger voor die reuring: bijvoorbeeld in groene parken of op hun balkon. Iets soortgelijks geldt voor de sociale interactie in de stad. Je kunt volledig anoniem door het leven gaan in de stad, maar vaak is er ook een sociale controle: de buurvrouw die je in de gaten houdt. Dat kan fijn zijn, maar ook doorslaan in een verstikkende sociale code.

Kwetsbare krachten

Een goede woonwijk is dus kwetsbaar, juist doordat de interactie tussen verschillende stadsmensen bepalend is voor de ervaren kwaliteit van de woonomgeving. Het vinden van de juiste balans tussen diversiteit en rust, en tussen het individu en de samenleving, is cruciaal. Tegelijkertijd is er het besef dat dit heel kwetsbare krachten zijn: diversiteit kan omslaan in chaos, rust kan leiden tot isolement. Het is de differentiatie aan wijken met verschillende soorten bewoners die een stad maakt.

Ideale leefomgeving

Een ideale leefomgeving creëer je dus niet alleen door afstemming van de gebouwen op de openbare ruimte. Als gebiedsontwikkelaar of woningcorporatie is het belangrijk bewust te zijn van het geheel. Het karakter van de leefomgeving staat niet op zichzelf, maar wordt door stadsbewoners beoordeeld in relatie tot de hele stad. De ideale wijk is een mix van elementen: rust, ruimte, reuring en plekken om te verblijven of spelen. Bovendien is de wijk goed bereikbaar, liefst met openbaar (schoon) vervoer en blijft de auto uit het zicht. De wijk wordt vooral gezien als micro-leefmilieu dat onderdeel is van het grotere geheel, de zogenaamde ‘stadsecologie’. In die ecologie van de stad is de wijk de ideale leefomgeving waar ieder type bewoner zijn plekje kan vinden.

Meer weten over het onderzoek ‘Wonen in de stad’, dat in opdracht van BPD Ontwikkeling door Ferro Explore is uitgevoerd? Neem contact op met Rosalie de Boer, ontwikkelingsmanager bij gebiedsontwikkelaar BPD, r.deboer@bpd.nl