Ploetertijd en scharreltijd. Het juiste moment van Bianca Seekles.

“Door scharreltijd gaan we met elkaar de wereld redden” vertelt Bianca Seekles, zittend op de rand van het podium in een vestzaktheater aan het Westeinde, Theater aan de Steeg. Ze is recent gestart als lid van de Raad van Bestuur van holdingmaatschappij TBI en voormalig directievoorzitter bij vastgoedontwikkelaar ERA Contour. Ze bespreekt het boek Kairos: Een nieuwe bevlogenheid, dat ze heeft meegenomen van de auteur Joke Hermsen (2015).

Het momentum pakken en omarmen

“[Z]ijn hoofd is kaalgeschoren, op die ene lange lok na, die zwierig over zijn voorhoofd valt.” leest ze voor. “Hij heeft zo’n merkwaardig punkkapsel omdat degene die hem in een oogwenk ziet verschijnen, wel in staat moet zijn om hem bij zijn haarlok vast te grijpen voordat het momentum weer vervlogen is. Als je te lang draalt of aarzelt, glijden je handen langs zijn kale schedel af en is de kans op inzicht, roem of de ultieme gelegenheid je leven te veranderen weer verkeken. Wie hier staat afgebeeld is kortom niemand minder dan de jongste zoon van Zeus: Kairos, ook wel ‘de god van het geschikte moment’ genoemd.”

Chronos is lineaire tijd, de tijd van planningen halen en op tijd in de tram zitten. Kairos gaat over het geschikte ogenblik in plaats van doorrennen, de te omarmen innerlijke tijd. Dit betekent dat je je niet constant laat leiden door wat je de hele dag moet doen, maar ook door wat je wilt doen, waar je naartoe wilt. Dat je de tijd neemt om ervoor te zorgen dat je goed doet. Als je de hele dag aanstaat en vult, kost dat veel energie en hersencapaciteit die je in kan zetten voor andere dingen.

Bianca pleit voor herwaardering van de scharreltijd. Neem scharreltijd op in je agenda én zoek het juiste moment op.

• Maak de tijd voor het moment om iets echt beter te maken, tot een besluit te komen, in plaats van de ene vergadering te verlaten voor de volgende. Over niets praten in overleg gaat vaak over het belangrijkste, in de laatste paar minuten kan je altijd nog de belangrijkste dingen afstemmen.
• Geef ruimte om verbindingen te maken, mensen of dingen aan elkaar te knopen. Dat kan voor het briljante moment zorgen.
• Verzamel mensen om je heen die iets nieuws brengen, die je inspireren. Doe andere dingen dan je normaal doet. Hoor dingen die je niet elke dag hoort, bijvoorbeeld door het luisteren van een podcast.
• Neem een open houding aan. Openstaan voor het ene moment, vraagt open te staan voor alles, ook als anderen niet deze ziens- en werkwijze met je delen.

Niet-meetbare tijd

Briljante ideeën komen niet voort uit lineair meetbare processen. KPI’s, veel typen en lange werkdagen betekenen niet dat het werk erdoor beter wordt. Het kan anders, en dat hoopt Bianca te laten zien. Dat mijmeren niet direct betekent dat je aan de slag moet, maar dat het ook tot betere keuzes kan leiden en dat de tijd om echt na te denken, veel tijd kan besparen.

In de bouwwereld waarin Bianca zich begeeft, vertaalt dit zich als volgt: Aan het begin van een proces wil je stilstaan bij wat je eigenlijk met elkaar wilt doen. Welke verwondering wil je maken? Het geeft een boost aan wat er daarna komt, het helpt verder te denken en mensen mee te krijgen wanneer je weet waar het over gaat.

Met een beetje geluk brengt een Kairos moment een openbaring, waar het ook op de lange termijn veel kan betekenen voor een plek, een wijk, voor bewoners. Er zijn ook knelpunten. Hoe we bijvoorbeeld omgaan met geld, en dat wanneer duurzaamheid ‘platgeslagen’ wordt tot isolatie en zonnepanelen er ook juist wat gebeurt. Anderzijds mag dit ook breder bekeken worden, naar een grote visie die verder gaat dan zonnepanelen. Chronos en Kairos staan naast elkaar. De technische kant, zoals een andere omgang met materiaal, en de menselijke kant, hoe ga je duurzamere samenlevingen maken met elkaar, gaan hand in hand.

Chronos en Kairos in Little C

Bij de Coolhaven in Rotterdam staan nu vijftien gebouwen, bekend als Little C, ontwikkeld door ERA Contour. Het meest opvallend aan dit project is dat er een ander stedenbouwkundig plan aan ten grondslag ligt dan het Nederlandse normaal. De straten en stegen zijn smal, tussen de gebouwen liggen pleintjes en de gebouwen zelf zijn kleine blokjes verschillend in hoogte. De dichtheid is hoog, de gebouwen niet in zeer grote mate.

De ontwikkeling van dit gebied vroeg om Kairos momenten. Bianca vertelt dat vanaf de start het uitgangspunt was dat er iets bijzonders moest komen, juist omdat het voorheen geen goede plek was. Er werd een selectie uitgeschreven naar drie architecten- en stedenbouwkundige bureaus, waaronder Cor Geluk en Jaakko van ‘t Spijker. Bij de toelichting van hun concept dacht Bianca: “Ja, dit moet het worden en ik ga het nooit meer loslaten.” Het moment herkennen en besluiten vast te houden van die lok.

Toch liet Bianca het idee even los. Onder andere door de crisis werd een andere afslag genomen en kwamen er twee heel grote gebouwen als concept voor in de plaats. Toen ze het project weer onder ogen kreeg op het bureau van een collega besloot ze dat niet te laten gebeuren. Samen met de architecten wilde ze terugpakken naar het Kairos moment dat het echt top zou gaan worden. Twee hoge torens zijn niet goed voor de plek, ook al is het crisistijd.

Dergelijke reflectie is ook in te bouwen bij ieder project. Bij ERA Contour wordt met kwaliteitsteams gewerkt om het proces na te gaan: Zijn we het juiste aan het doen? Zitten de essenties die aan het begin waren bedacht er nog in, zijn we die niet onderweg verloren? Bij zulke overleggen zijn ook Kairos momenten, dat iets toch anders moet.

Ploetertijd

Je kan de lok alleen maar vasthouden met een bepaalde mate van moed. Je krijgt met weerstand te maken. Anderen verleiden tot scharreltijd vraagt om doorzetten. Ook is het lastig omdat je stil moet staan bij wat je als sector wilt: “We leven als bedrijf van stenen stapelen, maar er valt veel te zeggen om niet teveel bij te bouwen, anders om te gaan met de ruimte die er is,” licht Bianca toe. Renoveren en transformeren zijn ook relevant.

Bevlogenheid is belangrijk in een team. Dan wordt ook in andere fases de tijd genomen om de oplossingen te vinden die passen bij het idee. Het is een voordeel om een ontwikkelend aannemer te zijn, dan kan er voor een project een enorme trots ontstaan. Toch zijn Kairos momenten niet altijd even makkelijk te pakken. In een realisatiefase kan het ook waardevol zijn, maar vaak zal je door moeten. Aan de voorkant kan er meer tijd zijn, aan de achterkant moet het snel.

Bianca komt daarbij terug op Little C. Bij ERA Contour werkte Bianca samen met Theo Stauttener, partner en financieel-economisch adviseur bij Stadkwadraat. Bij Little C moesten woningen komen voor een brede groep mensen. Waar ERA Contour de woningen voor 180.000 euro verkochten, werden ze eenmaal bij de oplevering voor 4 ton verkocht. Dan zijn de woningen al niet meer voor iedereen. “We vinden het onze verantwoordelijkheid dat verschillende mensen op lange termijn er kunnen wonen,” vertelt Bianca. Daarom bedacht ze samen met Theo het concept van Pay it Forward: Niet kopen, niet huren, maar lid worden van de plek. Het is een andere manier van omgaan met wonen: Als een woning wordt doorverkocht, dan wordt de woning slechts met inflatie en minimale prijsstijging verhoogd.

Zo blijft het product steeds voor dezelfde groep beschikbaar. “Maar kan je dan niet meer verdienen aan je huis?” is de eerste vraag die Bianca kreeg toen ze paid forward voorlegde tijdens een commissarisvergadering. Een huis is bedoeld om in te wonen, niet om aan te verdienen.

Soms blijkt uit de vragen die worden gesteld dat de tijd nog niet rijp is. Bianca hoopt zelf dat wanneer iemand een leuk voorstel heeft, ze de leuke vragen stelt. Dat de ander niet denkt, laat maar zitten, maar vooral er heel veel zin en energie door krijgt.

Deze Stad in Boek is onderdeel van een reeks van vier bijeenkomsten. Lees ook de verslagen van de besprekingen door Arna Mackic, Zef Hemel en Caroline Nevejan.

Foto’s: Iris Nibbering