Nieuw Spuiplein is lastige puzzel
Het ontwerp voor een nieuw Spuiplein is een lastige puzzel. Dat blijkt tijdens het eerste STADgesprek over het Spuiplein op 24 november 2020 . Een wereldplein dat culturen verbindt, maar ook een huiskamer is voor ouderen, buurtbewoners en skaters; kan dat samen?
De stad wil veel groen, maar óók (obstakelvrije) ruimte voor evenementen. Het Spuiplein moet een levendig plein zijn waar je wel vertraging in die stedelijke draaikolk kunt ervaren. Het moet ook om 9.00 uur op maandagochtend gewoon een prettige plek zijn. Veel wensen en ideeën uit de stad lijken met elkaar in tegenspraak. Hoe breng je dit alles op een slimme manier bij elkaar?
Scherpe keuzes maken
We moeten, volgens landschapsarchitect Wim Voogt (OKRA landschapsarchitecten), uitkijken dat de intensieve programmering een prettig verblijf niet in de weg zit. Hij gaat de komende maanden aan de slag om van alle uiteenlopende wensen een sterk ontwerp te maken. De ruimte is beperkt, waarschuwt hij, dus dat vraagt om scherpe keuzes.
Peter Drijver (Scala architecten) pleit voor zoveel mogelijk groen op het plein. De culturele instellingen hebben volgens hem de afgelopen decennia nauwelijks iets geprogrammeerd op het huidige Spuiplein. Dus gaan ze dat in de toekomst wèl doen, vraagt hij zich af.
Volgens Geke Roelink (Filmhuis) wel. Zij vraagt mede om die reden om de inrichting van het Spuiplein tot aan de voordeur van het Filmhuis en het Theater aan het Spui door te trekken. Aan de hand van internationale voorbeelden laat socioloog Shervin Nekuee zien hoe hij het Spuiplein een verbindende rol toewenst. In andere culturen zijn pleinen vaak een podium, en een plek van ongedwongen samenkomen waar de bevolking met elkaar eet of muziek maakt.
De ontwerpopdracht: wie, wat en wanneer
Het Spuiplein lijk ‘weg te lopen’ in het brede Spui en aangrenzende ruimtes. Pauline van den Broeke (gemeente Den Haag) legt uit hoe de begrenzing van het plein voor de ontwerpopdracht tot stand gekomen is. Er bestaan al plannen om het Spui en de Turfmarkt te herinrichten. Om die reden vallen deze assen buiten de huidige opdracht. De grond onder de trappen en het Mercurehotel zijn bovendien van een andere eigenaar. Er wordt wel gezocht naar mogelijkheden om de trappen en het hotel in de toekomst bij het plein te betrekken. Ook schetst zij het vervolg van het ontwerptraject. In twee klankbordgroepen met bewoners en belanghebbenden wordt het gebruik en inrichting van het plein besproken en op basis van de uitkomsten ligt er in februari al een eerste schetsontwerp (SO). Twee maanden later moet het voorlopig ontwerp (VO) af zijn. Amare opent in september 2021 haar deuren en halverwege 2022 start dan de herinrichting van het Spuiplein.
Link naar het hele tafelgesprek>
Wensen en ideeën uit de stad
Onder leiding van Tonko Leemhuis (DagvdArchitectuur), Astrid Feiter (Haags Verhaal), Chris Jansen (Bosch Slabbers), Fatma Kaya (Kaya Concept), Shakira van Steenis (Bureau Graswortel) en Paul de Vries (HaAC) gaven bewoners in deelsessies input voor gebruik en inrichting van het Spuiplein.
In 2014 is de nieuwe inrichting al eens met de stad besproken. In deze deelsessies zijn de ideeën van toen herijkt. De meeste wensen en ideeën blijken nog verrassend actueel:
- Groen: Zorg voor een zo groen mogelijk Spuiplein in de versteende binnenstad. Groen zorgt voor schaduw en neemt water op, maar kan ook voor een intieme en prettige sfeer zorgen. Vang daarvoor het regenwater ondergronds op.
- Evenementen: Kleinschalige festivals sluiten beter aan op het groene karakter. En houdt het Spuiplein ook tijdens festivals vrij toegankelijk.
- Grenzen: Zoek vanaf het plein verbinding met de Theaters en Nieuwe Kerk aan de overkant en de rest van de stad, maar laat het plein ook aansluiten bij wat er binnen bij Amare gebeurt.
- Routes: Zorg voor slimme, ‘natuurlijke’ routes over het plein zodat voetgangers en fietsers elkaar niet in de weg zitten en geef skaters een eigen plek.
- Gebruik: Laat het Spuiplein vooral van iedereen zijn. Een open podium voor de stad. Benut een tijdelijke inrichting om met ‘placemaking’ nieuwe doelgroepen naar het plein te lokken. Maak een verbindend plein waar zand en veen elkaar ontmoeten.
- Gevels: Presenteer samen met het ontwerp een visie voor de directe omgeving waarin ook een aanpak van oninteressante gevelwanden van Mercure met trappen en de achterkant van Hulshoff meegenomen wordt. Zo voorkom je dat het plein een restruimte blijft tussen grote gebouwen zonder publieksfuncties en kun je beter inspelen op menselijke maat op het plein zelf.
Platform STAD is door de gemeente Den Haag gevraagd om gedurende het ontwerptraject voor het nieuwe Spuiplein drie STADgesprekken te organiseren.
In dit eerste STADgesprek herijkten we de wensen en ideeën die eerder zijn opgehaald in de stad. Het tweede STADgesprek over het Spuiplein vindt plaats op 26 januari 2021.