Sport, ontmoeten en natuur combineren: 5 aanbevelingen voor Zuidwest Den Haag
Verbetering van de kwaliteit van het groen in Den Haag Zuidwest kan volgens de deelnemers aan het STADgesprek samengaan met de bouw van nieuwe woningen. Maar is het groen dan nog beter bruikbaar voor bijvoorbeeld sport? Of gaat verdichting en het intensievere gebruik ten koste van het bestaande groene karakter? Tijdens het STADgesprek ‘Meer groene kwaliteit in Zuidwest Den Haag’ op 11 november 2021 bespraken we hoe het groen intensief gebruikt kan worden door mensen en waar tegelijk planten en dieren goed gedijen. Lees hieronder het verslag of kijk hier de livestream terug >
1 Verstedelijking is niet gelijk aan verstenen: gebruik groen voor aantrekkelijke leefomgeving
Verstedelijking is heel goed mogelijk zonder dat de uitstraling te stenig wordt, betoogt Ruben Hoek (Palmbout). Zorg voor groen in de straat en gemeenschappelijke tuinen die openbaar toegankelijk zijn. Met veel voorbeelden laat hij zien hoe aantrekkelijk dat er uit ziet. En hij geeft aan dat er technisch steeds meer mogelijk is, zoals het aanleggen van moestuinen of bomen bovenop parkeerplaatsen. Werk daarnaast met nieuwbouw zoveel mogelijk om bestaande bomen heen. Deze geven meteen een groene uitstraling en schaduw. Groen om je heen is immers goed voor het welzijn stelt, Ronald van der Spiegel (Stichting Escamp voor vrouwen).
Sydhavnen in Kopenhagen. foto: Palmbout
In de opzet voor de nieuwe structuurvisie staat dat er niet wordt verdicht in de groene hoofdstructuren. Gedacht vanuit de mens in zijn leefomgeving, zal volgens Marije Stelloo (gemeente Den Haag) de bouw van nieuwe woningen vooral plaats vinden langs de lange wegen zoals de Escamplaan, langs de dwarsverbindingen, langs de groene hoofdstructuur en bij bestaande knooppunten van voorzieningen en openbaar vervoer.
2 Mensen in beweging brengen: start met een pop-up sport- en speelplek
We kunnen mensen uitdagen om in beweging te komen met de koppeling van wandel- en hardlooproutes met fitnessattributen aan een app, zegt Benjamin Gomes (Hidden Gym). Het zou goed zijn voor hun gezondheid als mensen in Zuidwest meer bewegen. De vele sportvelden worden momenteel maar op beperkte momenten van de dag gebruikt door de verenigingen. Terwijl steeds meer mensen graag individueel, informeel en op wisselende tijdstippen buiten sporten. Met behulp van de app kunnen geïnteresseerden worden gewezen op de ‘officiële’ sportmogelijkheden maar ook op alternatieve opties zoals een bestaande trap, hek of banken die kunnen worden gebruikt bij een bootcamp. Hiermee neemt ook de flexibiliteit van het gebruik van de openbare ruimte toe.
Roel Faems (gemeente Den Haag) toonde ideeën waarbij de sportvelden, natuur en sport veel meer in elkaar over gaan. Er kan nog steeds worden gevoetbald, maar tegelijk kan men hardlopen, skaten of in het klimrek hangen. Bovendien wordt de ruimte vergroend. Start eens met een tijdelijk anders ingerichte plek om te testen hoe het werkt, oppert men vanuit het publiek. Met de uitstraling van een natuurspeeltuin zonder al te veel verharding.
Idee voor een mogelijke inrichting van de ruimte rondom sportvelden
3 Gebruik het groene assenkruis als basis voor de verbetering van de leefomgeving
Het groene assenkruis biedt veel potentie als aantrekkelijke ruimtelijke basis voor de verbetering van het groen en de leefomgeving in Zuidwest. Toon ambitie door dat assenkruis als uitgangspunt te nemen voor de ruimtelijke ontwikkeling van Zuidwest, bepleit Pierre Heijnen vanuit het publiek. De groenstroken langs de Melis Stokelaan en Dedemsvaartweg zijn bij de aanleg van de wijk bedacht als groene ruimte midden in de wijk. Dit komt nu niet goed meer uit de verf. Pak die uitdaging op en werk vanuit de mogelijke kwaliteiten van de bestaande hoofdstructuur in plaats van de meer cijfermatige benadering die in de huidige planvorming de basis lijkt te zijn. Werk vanuit een betere toegankelijkheid, zonder hekken, aantrekkelijker groen, maar ook voor voorzieningen zoals scholen en zorg op de parkeerplaatsen. En verbind het groen met de wijk tot aan de voordeuren.
Groene assenkruis Zuidwest Den Haag. Bron: gemeentearchief Den Haag
4 Gezamenlijke binnentuinen: Plaats een Tiny House voor de tuinmeester
De voor Zuidwest zo kenmerkende binnentuinen worden zeer wisselend gebruikt. Enerzijds worstelen corporaties met het onderhoud, op andere plekken worden de binnentuinen echter juist wel intensief gebruikt voor moestuinen of spelen, ziet buurtbewoner Van der Spiegel. Veel hangt volgens Pim Timmers (Haag Wonen) af van de bewoners ter plekke. Bestaand groen zou hij willen activeren met een tuinmeester die er in een Tiny House in de binnentuin woont. Ook essentieel is dat je als bewoner makkelijk vanuit je huis in de (dak)tuin kunt komen voor de gezamenlijke bbq. Afvalbakken en bankjes mogen niet worden vergeten. Voor een parkeerdek met volwaardig groen is bovendien voldoende grond op het dek nodig. Voor de keuzes in het ontwerp is ook het bewustzijn van het beheer belangrijk. Moestuinen kunnen collectief worden beheerd, maar bomen moeten regelmatig gesnoeid worden.
Wasserstadt Mitte Berlijn. foto: Palmbout
5 Oog blijven houden voor de natuur: houdt parken geschikt voor planten en dieren
Bij het intensieve gebruik van groen voor sport en ontmoeting is het belangrijk ook te letten op de flora en fauna. Bedenk bijvoorbeeld hoe egels op een groen parkeerdak kunnen komen. Is er voor hen een stukje groen talud of aangepaste trap nodig? Overigens wordt in de huidige aanpak van de verdichting al steeds meer rekening gehouden met toegankelijkheid voor diverse diersoorten. Zorg ook voor robuuste ecologische zones, bepleit Arnim van Oorschot (AVN) en denk in parken niet alleen na over sport en ontmoeting maar ook over de planten en dieren. Organiseer tot slot voldoende waterberging, natuurlijke afvoer van regenwater en natuurvriendelijke oevers langs de singels. Het prachtige groen is immers een van de belangrijkste kwaliteiten van Zuidwest.
Afwatering regenwater op groenstrook in plaats van riool Zuidelijke Wandelweg Amsterdam. Foto: Palmbout
Met Ruben Hoek (Palmbout), Marije Stelloo (gemeente Den Haag), Ronald van der Spiegel (Stichting Escamp voor vrouwen), Armin van Oorschot (AVN), Pim Timmers (Haag Wonen) Roel Faems (gemeente Den Haag), Benjamin Gomes (Hidden Gym) en René Baron (gemeente Den Haag).
Het STADgesprek vond plaats op 11 november 2021 in Pand Zuidwest en was bovendien te volgen via een livestream.
Organisatie: Platform STAD i.s.m. Gemeente Den Haag, Staedion, Heijmans, Haag Wonen, BPD