Nieuwe wijkaanpak vraagt om investeren, continuïteit en maatwerk

De nieuwe wijkaanpak in Den Haag Zuidwest moet aansluiten bij de energie en vele initiatieven die er daar al zijn. Maar deze hebben wel langdurige steun nodig, in plaats van de huidige tijdelijke subsidies of huisvesting. In het STADgesprek ‘Den Haag Zuidwest is klaar voor een nieuwe wijkaanpak’ doen partijen uit de meest kwetsbare wijk van Den Haag een oproep aan de politiek voor investeringen in mensen.

Het nationale wijkenbeleid en de gerichte aandacht vanuit het Rijk voor kwetsbare wijken stopte 10 jaar geleden. In Den Haag Zuidwest zie je de consequenties. Voorzieningen zijn verschraald en de leefbaarheid ging achteruit. Mensen leven er minder lang en in slechtere gezondheid. Kinderen krijgen een lager schooladvies bij gelijke prestaties en jongeren hebben minder kans op een baan. Er zijn nu grote plannen voor nieuwe woningen in Den Haag Zuidwest. Dit is het moment om naast deze fysieke aanpak ook te investeren in werk, onderwijs, zorg en hulpverlening voor de mensen. Armoede los je immers niet op met de bouw van nieuwe woningen. Met welgestelde nieuwe buren wordt je leven niet ineens beter. Wat is er nodig om het kwetsbare Zuidwest op het Haags gemiddelde te krijgen?

Platform STAD ging met Tweede Kamerleden, initiatiefnemers en stakeholders uit de wijk en de wethouder wonen en Den Haag Zuidwest op zoek naar randvoorwaarden voor die nieuwe integrale wijkaanpak.

Continuïteit als sleutelwoord

Een integrale wijkaanpak vraagt in de eerste plaats om een lange adem, zeggen de initiatiefnemers uit de wijk. Initiatieven zoals Allekanten, Pand Zuidwest, ontmoetingsruimten van Saffier en Bij Betje kunnen de mensen in de wijk geen continuïteit bieden als zij maar voor één jaar een pand of subsidie toegewezen krijgen. De politici beamen dat. Langdurig investeren is een kwestie van keuzes maken volgens Farid Azarkan (DENK). Voor de corona-aanpak zijn immers ook honderden miljoenen gevonden. Ingrid Michon-Derkzen (VVD) merkt op dat er nu teveel een afrekencultuur heerst, wat een integraal  beleid in de weg staat. Dit ad hoc beleid is in feite kapitaalvernietiging. En Pieter Grinwis (CU) stelt dat je op projectsubsidies geen organisatie kan draaien. Wim Schmale (Bij Betje) vraagt zich af waarom zorgverzekeraars niet meer bijdragen aan de leefbaarheid in de wijk. Preventie in de wijk bespaart hen uiteindelijk ook kosten. Continuïteit vanuit de overheid maakt het ook voor stedelijke partners aantrekkelijk om te investeren in Zuidwest.

1. Bied meer kansen op de arbeidsmarkt

Het is belangrijk om een bloeiende wijkeconomie te hebben. Dat ondernemers sterk zijn. En dat er geen lege winkelpanden zijn, meent Kaushilya Budhu Lall (Economic Board The Hague). In de wijk is de vraag naar betaalbare ruimten voor (startende) ondernemers groot, maar het aanbod gering. In het voormalige V&D gebouw zijn nu tijdelijk startende ondernemers gevestigd. Zij krijgen er gratis ruimte en ontmoeten er andere ondernemers, vertelt Najat Lachab (Pand Zuidwest). Na de verbouwing moeten zij echter waarschijnlijk weer vertrekken en alternatieve ruimte is moeilijk te vinden. Regelgeving staat dit in de weg. Ingrid Michon-Derkzen (VVD) vindt dat we alles uit de kast moeten halen om te zorgen dat vooral ook de jeugd zicht heeft op een normale baan. Er moet echt voorkomen worden dat ze liever drugs rondbrengen dan een normaal baantje hebben.

Veel mensen in Zuidwest vinden niet gemakkelijk een baan omdat zij de taal niet spreken, psychische problemen of schulden hebben. AlleKanten biedt hen begeleiding. Daarvoor is maatwerk nodig. Soms is vrijwilligerswerk (tijdelijk) het hoogst haalbare, zegt Marianne Salters (AlleKanten). Er is daarom een pilot gestart waarbij mensen die waardevol vrijwilligerswerk doen voor de wijk een toelage krijgen op hun uitkering. AlleKanten is bovendien een ontmoetingsplek in de wijk. Over een jaar wordt het pand echter gesloopt.

2. Zorg voor laagdrempelige ontmoetingsruimte

Iedereen kan binnenlopen bij Wijkwinkel Bij Betje voor een kop koffie of een activiteit. Juist die laagdrempeligheid maakt het project succesvol. Het gaat eenzaamheid tegen en men helpt mensen op emotioneel, psychisch en emotioneel vlak. Bovendien bouwen mensen er een sociaal netwerk op.  Ook Saffier heeft laagdrempelige ontmoetingsruimten aan het Randveen en het Westhovenplein. Hier organiseren zij een mix aan activiteiten en trekken een mix aan verschillende mensen. Niet alleen dementerenden, maar ook mensen met lichamelijke problemen en ouderen die wel veiligheid en comfort zoeken maar nog geen zorg. Zo ondersteunt Saffier dat mensen langer thuis wonen in de wijk, langer zelfstandig zijn en zich van betekenis voelen.

Elisabeth de Vries (Saffier) ziet dat mensen vaak te lang thuis wonen. Mensen komen vaak pas op het laatst naar het verpleeghuis in een crisis, als het thuis echt niet meer gaat. Er is meer behoefte aan woonvormen die het gat vullen tussen zelfstandig wonen en de zware zorg van het verpleeghuis. Dit soort nieuwe woonconcepten komen echter maar moeizaam van de grond.

3. Biedt meer experimenteerruimte voor partijen in de wijk

Voor het organiseren van gemeenschappen zijn investeringen nodig. Dat is volgens René Peters (CDA) kraakhelder. Maar, voegt hij toe, ook extra bewegingsruimte voor organisaties in de wijk is essentieel. Dat geldt zeker ook voor woningcorporaties, zegt Mohammed Baba (bestuursvoorzitter Haag Wonen). Biedt ze experimenteerruimte voor bijvoorbeeld meewerken aan de leefbaarheid, investeren in betaalbare bedrijfsruimte, gericht toewijzen en het vormen van nieuwe woonconcepten. Martijn Balster, (wethouder wonen en Den Haag Zuidwest) ziet ook graag dat de verhuurdersheffing afgeschaft wordt. Dat biedt corporaties meer ruimte om te investeren. Corporaties zijn waardevolle partners in de wijk. Zij hebben immers bijna 70 procent van de woningen in Zuidwest Den Haag in bezit.

4. Bied de wijk een icoon en aantrekkelijk perspectief

Bruno Bruins (directeur HTM, alliantiepartner Den Haag Zuidwest) vindt dat het niet alleen over de problemen moet gaan. Hij zou liever zien dat een icoon zoals de sportcampus Den Haag Zuidwest op de kaart zet. Volgens alle aanwezigen moeten we zorgen dat bewoners weer trots zijn op hun eigen wijk. Ook komt dat de verbinding tussen Den Haag Zuidwest en de rest van de stad ten goede: er is dan meer aanleiding voor uitwisseling over en weer. Dat kan ook door het bouwen van een excellente middelbare school, vult Pieter Grinwis (CU) aan. Dan kunnen we weer uit volle borst zingen ‘ik zou best nog eens als vroeger in Moerwijk willen wonen’.

Hier kun je het hele gesprek terugkijken >

Bekijk hier de korte compilatie van het gesprek >

Foto’s: Frank Jansen (AD) en Platform STAD

Het STADgesprek ‘Den Haag Zuidwest is klaar voor een nieuwe wijkaanpak’ vond plaats op 28 juni 2021. Met Mohammed Baba, bestuursvoorzitter Haag Wonen, Bruno Bruins, directeur HTM, Kaushilya Budhu Lall, Economic Board The Hague, Martijn Balster, wethouder wonen en Den Haag Zuidwest, Ingrid Michon, Tweede kamerlid VVD, René Peters, Tweede kamerlid CDA, Farid Azarkan, Tweede kamerlid DENK, Pieter Grinwis, Tweede kamerlid CU, Marianne Salters, AlleKanten, Najat Lachab, Pand Zuidwest, Elisabeth de Vries, Saffier, Wim Schmale, Wijkwinkel Bij Betje en Jooske Baris, directeur Platform STAD onder leiding van Ron Fresen, politiek verslaggever NOS. Organisatie Platform STAD i.s.m. Gemeente Den Haag.