Het nieuwe KJ-plein: een Central Park voor Den Haag
Het ontwerp voor de nieuwe inrichting van het stationsplein voor Den Haag Centraal van Delva Landscape Architects is ‘een cadeautje voor de stad’. Bij aankomst in Den Haag zie je straks meteen het mooie groen dat de stad te bieden heeft, met het karakter van het ‘Central Park’. De deelnemers van de bijeenkomst die Platform STAD op 27 september 2016 organiseerde, waren on-Haags lovend. Maar hoewel voor de realisatie van het gebouw op het plein en de fietsenstalling eronder, het sein nu op groen staat, is het nog helemaal niet zeker dat het plan voor de inrichting van het plein ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd. Voordat dit complexe gebied daadwerkelijk een prominente en aangename plek in de stad wordt, moeten nog lastige keuzes gemaakt worden. De volgende aanbevelingen zijn hiervoor van belang:
- Stel de beleving van de voetganger centraal.
- Maak een duidelijke keuze voor het karakter van het plein en stem de inrichting daarop af. Is het een transitieruimte voor verschillende verkeersstromen, een verblijfsruimte of beide?
- Durf te kiezen voor de voetganger en fietser, en voor de verbinding met de Koekamp: stop het autoverkeer voor het station. Realiseer de knip in de autowegen tussen de Bezuidenhoutseweg en de Herengracht.
- Werk integraal samen met de verschillende stakeholders, stad en inwoners; noodzakelijk voor een succesvolle ontwikkeling van deze complexe plek.
- Maak de belofte waar en maak het écht heel mooi, met warme materialen en veel detail op ooghoogte.
Tijdens het debat STAD op Ooghoogte – een nieuw stationsplein van Platform STAD, presenteerden Steven Delva (Delva Landscape Architects) en Nanne de Ru (Powerhouse Company) hun plan voor het nieuwe Koningin Julianaplein (KJ-plein) voor station Den Haag Centraal.
De visie voor de inrichting van het KJ-plein en de omgeving maakte deel uit van de door de gemeente Den Haag uitgeschreven prijsvraag en woog ook mee bij de beoordeling van de inzendingen. Hoewel het ontwerp van plein en gebouw in het winnende plan elkaar versterken en het plein onder het gebouw doorloopt, is de gemeente niet gebonden aan de uitvoering. Dit plan is nu wel het startpunt voor het opstellen van een bredere visie voor het plein inclusief de verbinding met de Koekamp en de routes naar de binnenstad. Delva Landscape Architects inventariseert in opdracht van de gemeente de verschillende visies en ideeën van gebruikers en belanghebbenden rondom het KJ-plein. ‘Het gebouw is het gebouw, maar het plein is van de samenleving, van heel Den Haag’.
De aanwezigen bij het debat zijn positief over het nieuwe plan, met, gezien de complexiteit van het gebied, veel complimenten voor de ontwerpers. Vanuit hun ervaring en kennis gaven zij samen met de sprekers Riëtte van der Werff (De Werff Architectuur), Hans Karssenberg (Stipo – The City at Eyelevel) en Marlies de Nijs (stationsgebied Utrecht en studie Highrise op ooghoogte) aanbevelingen voor de uitwerking van het ontwerp van het Koningin Julianaplein:
Levendige plinten
- Ontwikkel een plintenstrategie, ook voor de transformatie van de aangrenzende gebouwen zoals het station. In het huidige ontwerp heeft het nieuwe gebouw nauwelijks een plint, de open ruimte eronder moet functioneren als een open stadshal.
- Creëer variatie in het aanbod van functies en maak dat ook economisch mogelijk. Soms zal de hoogte van de huur van ruimten moeten worden aangepast voor bijvoorbeeld vestigingen van lokale ondernemers.
- Zorg voor sokkels waar mensen op kunnen zitten onder aan de pilaren waar het gebouw op staat.
- Zorg dat men goed door glazen gevels van de plint heen kan kijken, met bijvoorbeeld licht van binnenuit. Glas is vaak veel minder transparant dan gedacht als het spiegelt of de ruimte erachter donker is.
Duurzame mobiliteit
- Betrek ook de route naar de Binckhorst bij het ontwerp. De ontwikkeling van dat gebied zal extra fietsverkeer door de Rijnstraat met zich mee brengen.
- Verwijder de inrit vanuit de Rijnstraat naar het parkeerterrein achter het gebouw op de hoek Rijnstraat / Herengracht
- Behoud ruimte voor een snelle OV verbinding met Scheveningen
Verbinding omliggende groen: groene loper
- Realiseer meer water in het gebied, verbindt de waterpartij met de Prinsessegracht en maak een opstapplaats voor rondvaarten.
- Zorg dat de inrichting zich leent voor sport en beweging en trek het groen door in de Rijnstraat.
- Verplaats de inrit van de tunnel zodat de verbinding met de Koekamp verbreed kan worden.
- Behoud de herten op de Koekamp en zorg voor goed beheer van groen en beplanting.
Verbinding omliggende gebouwen
- Verbeter de verbinding tussen de stationshal en het KJ-plein. Zorg voor meer zicht vanuit de stationshal en meer samenhang in het materiaal gebruik en detaillering. De verbinding is nu laag en trappen blokkeren de route en het zicht.
- Betrek het gebouw op de hoek van de Herengracht en de Rijnstraat bij de plannen en verbeter de uitstraling en plint van het gebouw.
- Knap de gevel van het gebouw Stichthage op (huidige voorgevel station).
- Verbeter de verbinding met New Babylon.
- Beperk windhinder van de hoogbouw.