STAD gesprek: Publiek vastgoed – een kostbaar bezit?

De gemeente en het Rijk hebben in Den Haag steeds minder (kantoor)ruimte nodig. Beide overheden stootten in de afgelopen jaren daarom veel vastgoed af. In de collegeperiode 2014-2018 verkocht de gemeente Den Haag voor bijna 5 miljoen euro aan panden en grond.

Het nieuwe Haagse college schroeft de doelstelling voor vastgoedverkoop de komende periode verder op tot bijna 10 miljoen. Daarnaast moet de verkoop van de voormalige Amerikaanse ambassade 11,5 miljoen opleveren. Daarmee is de verkoop van gemeentevastgoed een van de belangrijkste inkomstenbronnen voor Den Haag, en essentieel voor het sluitend maken van de stedelijke begroting.

Om deze ambitieuze begrotingsdoelen te halen zijn aan panden die verkocht worden vaak hoge opbrengstdoelen verbonden. Dat vraagt een bestemming met een rendabel programma; zoals woningen, hotels of kantoren in het hoge segment. In de praktijk betekent de verkoop van overheidsvastgoed veelal een transformatie van (semi)publieke ruimte naar privé. Steeds vaker gaan er echter stemmen op om de verkoop van publiek vastgoed te stoppen.

De maatschappelijke waarde van vitale publieke gebouwen en plekken is immers groot. In een overheidsstad als Den Haag vormt publiek vastgoed een dynamische schakel in het stedelijk weefsel in de balans tussen publiek en privaat. Deze plekken vervullen niet alleen een stimulerende rol in de stadseconomie, maar zijn vaak ook van grote cultuurhistorische waarde. Verkoop maakt wellicht de begroting op korte termijn sluitend, maar blijven er op de lange termijn niet juist kansen onbenut?

Hoe kan het debat over de besluitvorming rond verkoop of behoud van publiek vastgoed verbreed worden met de maatschappelijke en economische waarden voor de stad op lange termijn? En hoe zorg je voor een sluitende business case en een strategisch beheer van publiek vastgoed? Over deze vragen gaat Platform STAD in gesprek met o.a. Piet Vollaard (architect/criticus) en Jaap Schoufour (directeur bureau broedplaatsen Gemeente Amsterdam), Ria de Waal (broedplaatsen makelaar Den Haag) en Marinke Steenhuis (SteenhuisMeurs).