Zo profiteert Laak Centraal van verdichting – kansenkaart verlevendigen Goeverneurlaan

Het karakteristieke Laak Centraal ligt direct naast de grootse ontwikkelgebieden Binckhorst en Laakhaven. De wijk zou kunnen profiteren van de nieuwbouw en nieuwe bewoners, maar is er nog nauwelijks nagedacht over de manier waarop deze ambitie handen en voeten kan krijgen. Ontwerpers, ambtenaren, ondernemers en experts uit Laak verkenden daarom integraal – economisch, sociaal, fysiek –  mogelijke denk- en oplossingsrichtingen, tijdens het STADatelier ‘Verlevendigen Goeverneurlaan Laak’ op 9 april 2019.

klik op de kaart voor een vergroting

Ruimtelijke toekomst van Laak Centraal

Laak Centraal heeft veel potentie als rustig gebied in de luwte van de toekomstige hoogbouwclusters. Om te kunnen meeprofiteren van deze ontwikkelingen, zijn er wel de nodige ruimtelijke ingrepen nodig en moet verkamering worden beperkt. Behoud het dorpse karakter, geef de werkgelegenheid een impuls en verbind de wijk veel beter met de omgeving. Het blijkt dat meerdere ingrepen, zoals een aantrekkelijkere openbare ruimte, voor de verschillende doelgroepen wenselijk zijn en de huidige bewoners daar ook sterk bij gebaat zijn. Maak van de Goeverneurlaan een bestemming die ook interessant is voor bezoekers uit heel Den Haag, is de conclusie van het STADatelier.

Laak Centraal heeft veel kwaliteiten. Het stedenbouwkundig plan van Berlage biedt zowel groene parkjes als de stedelijke Goeverneurlaan en prachtige architectuur in de stijl van de Nieuwe Haagse School. Maar de leefbaarheid dreigt in een neerwaartse spiraal terecht te komen. Laak Centraal is een aankomstwijk met veel arbeidsmigranten die er veelal niet lang blijven wonen. Voor gezinnen is het niet veilig genoeg en zijn er weinig buurtvoorzieningen en scholen. De Goeverneurlaan is weinig aantrekkelijk door de wat sleetse kale uitstraling, het eenzijdige winkelaanbod en het feit dat de laan vooral is ingericht op snelheid en doorgaand verkeer in plaats van beleving.

Plan voor Laak Centraal, doelgroep nieuwe bewoners Binckhorst en Laakhaven

Pleinen benutten

De deelnemers aan het STADatelier zien veel potentie in de bestaande kwaliteiten die de wijk een stevige impuls kunnen geven: ‘De cadeautjes hoeven alleen maar uitgepakt te worden.’ Het Lorentzplein en het Jonckbloetplein zijn nu vooral verkeersknooppunten. Benut de bestaande stedenbouwkundige ruimte daadwerkelijk als plein en concentreer hier de publieke voorzieningen. Het verstopte voormalige Rembrandt Theater staat leeg, maar kan als locatie voor het Laaktheater van het Lorentzplein een artistieke hotspot maken. En maak van de markante torentjes op de hoeken met lichtkunst het symbool van het nieuwe Laak Centraal.

Plan voor Laak Centraal, doelgroep studenten en creatieven

Van passeren naar verblijven

De wijk is bekeken vanuit vier verschillende doelgroepen. Voor inwoners van Laakhaven en de Binckhorst is het naastgelegen Laak Centraal geen vanzelfsprekende bestemming. Waarom zou men naar Laak Centraal toe gaan? Ook voor de doelgroep studenten en creatieven – zelfs als ze al in Laak wonen – is de Goeverneurlaan in de huidige situatiegeen plek om te verblijven of werken. Maak van Laak Centraal een bestemming voor deze doelgroepen met werkplekken en voorzieningen (sport, markt, uitgaan) is het advies. Een betere ruimtelijke verbinding in de vorm van fietsbruggen of tunnels met Laakhaven en de Binckhorst is bovendien noodzakelijk. Verrijk deze met kunst zodat ze net als de bruggen van Berlage in Amsterdam Zuid karakteristieke herkenningspunten worden.

Gezinnen hebben behoefte aan ruimere woningen, meer scholen en een goede buitenruimte. De kleinschalige zijstraten van de Goeverneurlaan hebben nu een te hoge parkeerdruk. Door parkeren deels te verplaatsen naar de randen en in te zetten op delen van auto’s en scooters, kunnen autovrije hoven worden afgewisseld met straten voor het verkeer. De gemeenschappelijke hoven dienen als speel- en ontmoetingsplek. De stedenbouwkundige hiërarchie wordt zo opnieuw gedefinieerd.

Plan voor Laak Centraal, doelgroep gezinnen

De bestaande bewoners van Laak Centraal doen hun boodschappen vaak in Rijswijk. Meer diversiteit in het winkelaanbod op de Goeverneurlaan is gewenst, maar ook blijkt er behoefte aan buurtvoorzieningen als kerken en scholen. Haal de snelheid uit de Goeverneurlaan en maak sfeervolle plekken om te verblijven. Met meer groen, bankjes, terrassen en een markt.

Het STADatelier vond plaats op 9 april 2019 in het opleidingscentrum van de Albert Heijn aan het Lorentzplein in Laak Centraal. Met inleidingen over het karakter van de wijk door Robert Kostwinder (community builder gemeente Den Haag), Nieuwe Haagse School architectuur door Judith Schotanus (Platform STAD) en het stedenbouwkundig plan van Berlage door Jeroen Geurst (Geurst & Schulze architecten). De ideeën werden gepresenteerd aan Hassan el Houari (stadsdeeldirecteur Laak), Albert Koolma (Stadsadviseur Buitenruimte gemeente Den Haag) en Jeroen Geurst.

Plan voor Laak Centraal, doelgroep bestaande bewoners

STADatelier deelnemers:

• Floor van Dijk, stedenbouwkundige
• Rudolph Eilander, V8 architects
• Alex Berendsen, stedenbouwkundige gemeente Zoetermeer
• Ria de Waal, Broedplaatsmakelaar gemeente Den Haag
• Marianne van Veldhuisen, Haagse Hogeschool
• Ricky Middendorp, directeur Laaktheater en bestuurslid Ondernemend Laak
• Julie Jelgerhuis, Gemeente Den Haag gebiedsmanager Laak
• Cateau Albers, PosadMaxwan
• Gerrit van Es, HVE architecten
• Wilfred Hoogerbrug, Stadfactor
• Jon D. Gharbharan, Voorzitter Ondernemend Laak
• Stephan van Berkel, Haagse Hogeschool
• Anke Rolsma, Gemeente Den Haag Beleidsmedewerker economische gebiedsontwikkeling Binckhorst & HS/Laakhavens
• Petra Sejkorova, Geurst & Schulze
• Jacques van Paassen, KOW architecten
• Peter Heuzinkveld, Tektor interieur & architectuur
• Linda Klee, MooiWelzijn
• Kees Visser, Wijkschouw Laak
• Sander Westerhout, gemeente Den Haag DSO stedenbouw & Planologie
• Hans van Daal, DaalWarries architecten
• Robin Jongejan, Buro Bast architectuur
• Louise Roeleveld, Vadercentrum
• Cees van der Meer, Wijkberaad Laak Centraal
• Robert Kostwinder, community builder Laak Centraal gemeente Den Haag
• Halima Bouras, docent onderzoek Haagse Hogeschool en Innolab Laak Vitaal

Foto’s: Maurits van Hout. Kansenkaart: Jeroen van der Liende.