Excursie: STADschouw “Kortenbos”
In hoeverre worden idealen en doelen uit stedelijke gebiedsvisies daadwerkelijk gerealiseerd? Wat blijkt in de praktijk wel of juist niet te werken? En over welke onderdelen moet een meer diepgaand gesprek worden gevoerd voordat een plek goed kan worden beoordeeld? In de STADschouw formuleren deelnemers samen met live-recensenten Tess Broekmans (Uhrhahn, hoogleraar Urban Design TU Delft) en Joren van Dijk (De Omgevingspsycholoog) op locatie antwoorden op deze vragen.
Volwassen gebiedsontwikkeling onder de loep
Tijdens de tweede STADschouw staat de wijk Kortenbos in het stadsdeel Centrum centraal. In dit zeer gemengde en sterk verdichte gebied bevinden zich andere de Z.H.B.-hoven (Klunder Architecten), een groot klooster, een park, een aantal flatgebouwen van 8 en 13 verdiepingen en een aantal voorzieningen. Ook het HMC Westeinde ziekenhuis ligt in de wijk.
De deelnemers komen samen in dit gebied en gaan na een inleiding zelf op verkenning langs de verschillende ontwikkelde plekken. Individueel of in spontaan ontstane groepjes worden ze gevraagd om goed te kijken en het gebied te ervaren. Deelnemers kunnen tijdens hun rondwandeling het gesprek aan gaan met bewoners of anderszins betrokkenen.
Op basis daarvan kunnen deelnemers allereerst zelf antwoorden formuleren op bovengenoemde vragen. Aansluitend geven Tess Broekmans (Uhrhahn, hoogleraar Urban Design TU Delft) en Joren van Dijk (De Omgevingspsycholoog) in de vorm van een live-recensie aan wat hen aanspreekt, wat ze zelf anders zouden doen, en waar ze quick wins zien om bepaalde positieve invloeden te versterken of lastige plekken alsnog een impuls te geven. Zijn de idealen over leefbaarheid en de ruimtelijke kwaliteit volgens hen voldoende gerealiseerd? Is de architectuur tot leven gekomen? En waar kijken deze recensenten bij beantwoording van die vragen specifiek naar? Zo worden de deelnemers zowel inhoudelijk gevoed als geprikkeld om met verschillende brillen naar een omgeving te kijken.
Programma
16.00 – 16.05 Welkom door Bram Heijkers (Platform STAD)
16.05 – 16.25 Inleiding over de locatie en achterliggende gedachte van toenmalige gebiedsontwikkeling door Judith van Hoogdalem (co-auteur “Post 65, een turbulente tijd: architectuur en stedenbouw Den Haag, 1965-1995” (2023))
16.25 – 17.45 Individueel ervaren van Kortenbos door deelnemers met de gelegenheid om met lokale bewoners en ondernemers in gesprek te gaan
17.45 – 18.15 Live-recensies van onder andere Tess Broekmans (Uhrhahn, hoogleraar Urban Design TU Delft) en Joren van Dijk (De Omgevingspsycholoog)
18.15 – 18.30 Reactie recensies (naam volgt)
18.30 – 18.40 Gesprek recensenten met de deelnemers
18.40 – 18.45 Afsluiting
18.45 – 19.30 Borrel
Kortenbos
Kortenbos is een woonwijk met een kleine achtduizend inwoners die loopt van de Torenstraat tot HMC-Westeinde. Van 1881-1974 bevond zich hier de Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij. Deze werd gesloten en de fabriek en de terreinen ernaast werden afgebroken. Binnen de tien jaar die hierop volgden kwamen op dit terrein woningen ontworpen door de architecten Henk Klunder en Berend Sybesma (Klunder Architecten, Rotterdam). Ook bevinden zich in het gebied een aantal grote flatgebouwen, groene parken en een mix van historische panden.
Ook ziekenhuis HMC-Westeinde bevindt zich in Kortenbos. Inmiddels ligt het midden in de stad, maar tot aan het einde van de 19e eeuw markeerde het Westeinde de rand van Den Haag waarna het Westland volgde. Aan de Noordwal werd veel handelgedreven, maar in de tussengelegen straten en steegjes heerste er veel armoede en stonden er krotten.
De eerste STADschouw vond in 2024 plaats in de Resident.
Foto: Google Earth, 18/06/2023