14 statements over fietsen in Den Haag
De fiets is hard op weg dezelfde status te krijgen als de auto. Alle luxe automerken van Porsche tot Mercedes en Aston Martin hebben inmiddels een dure design fiets in het assortiment. Ook de ANWB houdt zich niet alleen meer bezig met het autoverkeer en doet nu onderzoek naar fietsgebruik gekoppeld aan de andere verkeersstromen in de stad. Vanuit hun achterban kregen zij steeds meer signalen dat fietsen minder leuk wordt door drukte op de fietspaden.
Het door Platform STAD georganiseerde debat ‘Fiets in de STAD’ op 29 maart 2016, vond plaatst in de bibliotheek, waar men mooi uitzicht had op de Grote Marktstraat, een van de drukste fietsroutes van Zuid-Holland. Lucas Harms (Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid) leidde het debat in met interessante nieuwe trends en cijfers over fietsgebruik. De maatschappelijke baten van investeringen in fietsgebruik zijn hoog, fietsen is goed voor de gezondheid en luchtkwaliteit. Met de stijging van het fietsgebruik ontstaan er wel een aantal knelpunten die moeten worden opgelost. Fietsers zijn nog relatief vaak slachtoffer van een ongeval. In de ochtendspits ontstaan er al de nodige fietsfiles. Voor fietsers levert dat stress op en dat leidt soms tot agressie. Ook het stijgend aantal snorfietsen op het fietspad zorgt voor ergernis.
In Nederland ligt het aandeel van de fiets in het totaal aantal verplaatsingen op 25%. Terwijl over het algemeen in de stad vaker wordt gefietst, zit Den Haag op dit landelijk gemiddelde. Baby-boomers fietsen veel in hun vrije tijd en vooral het aandeel jong volwassenen (18-30jr) fietsers in de stad is hoog. Er zijn binnen de stad wel grote verschillen tussen de wijken. Sociale verschillen weerspiegelen zich in het gebruik van de fiets. Niet-westerse allochtonen fietsen relatief weinig, terwijl hun aandeel in de bevolking wel toeneemt. Er liggen dus nog volop kansen voor een verdere stijging van het fietsgebruik in Den Haag.
Samen creatieve oplossingen zoeken
In Den Haag is het lang zo druk niet als in echte fietssteden zoals Amsterdam en Utrecht, maar bijvoorbeeld in de drukke Grote Marktstraat zijn er de nodige problemen. Is dat nu eigenlijk een verblijfsruimte of een verkeersader? Ondernemer Arnoud Kapaan (Binnenstad Ondernemers Federatie) maakt wel wat los in de zaal. Hij stelt dat in de Grote Marktstraat het fietsverkeer ondergeschikt moet zijn aan winkelende voetgangers. Ook de vele fout geparkeerde fietsen zijn hem een doorn in het oog. Toch wordt diezelfde fietser op enig moment voetganger en klant van de winkeliers. We moeten juist trots zijn op de verbeteringen in de Grote Marktstraat en blij zijn dat fietsers komen, zegt Arthur Wieffering (Lola Bikes & Coffee), als er veel fietsen voor je deur staan, heb je succes. Een dame uit de zaal roept de ondernemers op samen met particulieren en culturele instellingen een creatieve oplossing te bedenken. Op die manier is in het gebied rond het toernooiveld en de Lange Vijverberg veel bereikt.
Want ook volgens Harms kan er in Den Haag nog veel verbeteren met verbreding van fietspaden, een andere inrichting van wegen – een mooi voorbeeld is de sterk verbeterde Groot Hertoginnelaan – of met kleine maatregelen zoals het verschuiven van plantenbakken. Veel problemen, zoals met fout geparkeerde fietsen, ontstaan omdat er niet voldoende vanuit de fietser is nagedacht, zegt Gerwin van Vulpen (HSP).
Den Haag heeft meer inzicht nodig in de manier waarop de fiets gebruikt wordt, de verschillende fietsstromen en netwerken en vooral ook inzicht in de koppeling met de andere verkeersstromen van voetgangers, openbaar vervoer en auto’s. Daarbij is het volgens Johan Diepens (ANWB) van belang ook goed te kijken naar de aard en het gebruik op een specifieke plek. Soms heeft de auto prioriteit, soms de fiets. Een doorgaande route richt je anders in dan een woonstraat bij een school of een winkelstraat in het centrum. Die kennis is nodig om de openbare ruimte zo in te richten dat het fietsgebruik probleemloos verder kan stijgen. Den Haag moet strategische keuzes maken over welk vervoerstype op specifieke plekken voorrang krijgt. Daar moeten ook echt de faciliteiten op aangepast en ruimte op ingericht worden. Alleen dan is fietsgebruik en -beleid doordacht en efficiënt.
Statements over de fiets van panelleden
- Den Haag, wordt partnerstad in de studie van de ANWB naar verschillende verkeersstromen in de stad (Jooske Baris – Platform STAD)
- Men moet meer vanuit de fietser denken en daar met beleid en ontwerp op aansluiten (Gerwin van Vulpen – HSP)
- Fietser, doe je oortjes uit en pas je snelheid aan als je te gast bent in een winkelstraat (Rene Teule – gemeente Den Haag)
- 20 % Fietsers vertoont anarchistisch gedrag en daar moeten we beleid op maken (Arnoud Kapaan – Binnenstad Ondernemers Federatie)
- We vinden het logisch dat je de fiets tegen een lantarenpaal zet, gedragsverandering kost tijd (Johan Diepens – ANWB)
- Prioriteer verkeersstromen ook op basis van de identiteit en functie van de plek (Johan Diepens – ANWB)
- Onbegrijpelijk dat snorfietsers worden toegelaten op het fietspad (Luc Wolters – fietsersbond)
- Iedereen moet veilig op de fiets naar school kunnen (Monique van der Bijl – VVD)
- Gemeente Den Haag werkt aan netwerk van fietsroutes die doorgaande wegen mijden (Rene Teule – gemeente Den Haag)
- Vergeet vooral de voetganger niet en breng netwerken en routes in beeld. (Johan Diepens – ANWB)
- De openbare ruimte is de etalage van de binnenstad, losstaande fietsen moeten uit het straatbeeld verdwijnen (Arnoud Kapaan – Binnenstad Ondernemers Federatie)
- Maak verschil tussen kort parkeren (even een boodschap doen) en lang parkeren in een Biesieklette (Gerwin van Vulpen – HSP)
- Het gratis maken van de Biesieklette heeft geleid tot een stijging van 270.000 naar 630.000 bezoekers in vier jaar (Amerik van der Plas – Biesieklette)
- Ik geloof dat fietsers gelukkiger zijn (Arthur Wieffering – Lola Bikes & Coffee)
Knelpunten en tips van deelnemers in de zaal en op twitter
- Stel stoplichten beter af
- Voorkom te breed parkeren in smalle straten door busjes en SUV’s
- Voorkom spookrijden door pizzakoeriers
- Bouw geen hoogbouw langs belangrijke fietsroutes, je komt niet tegen de valwind op
- Zorg dat voetgangers veilig kunnen oversteken bij kruispunten op drukke fietsroutes
- Herintroduceer de gele stickers voor het weghalen van fout geparkeerde fietsen, sommige fietsen staan al jaren op dezelfde plek
- Groot winkelbedrijf en vastgoedeigenaren kunnen fietsenstallingen aanbieden in eigen gebouwen
- In de Grote Marktstraat is het fietsverkeer nu gekanaliseerd terwijl het een meanderende rivier zou moeten zijn, dan gaat de snelheid eruit
- Digitale borden plaatsen in de binnenstad met verwijzingen naar stallingen
- Den Haag moet meer ambitie tonen en meest walkable en bikeable city van Nederland worden
Grote Marktstraat, toen en nu.
Bron tabellen en afbeeldingen: presentatie Lucas Harms (Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid)